گام در موسیقی : امروزه تئوری موسیقی نقش اساسی در یادگیری و آموزش موسیقی دارد . همه افرادی که می خواهند هنر موسیقی را دنبال کنند باید به اصطلاحات موسیقی واقف باشند که گام در موسیقی یکی از مهم ترین اصطلاحات موسیقی می باشد .
ما در این مطلب قصد داریم درباره یکی از تئوری های مهم یعنی گام در موسیقی صحبت کنیم و انواع آن را بررسی کنیم . با وب سایت موزیک فارسی همراه باشید .
گام در موسیقی
اصطلاح گام به معنی توالی نت های موسیقی است که بر اساس ارتفاع مرتب شده اند و وسعت صوتی آن ها دوازده نیم پرده مساوی است که به آن یک اکتاو می گویند .
گام در موسیقی امکان دارد که پایین رونده یا بالا رونده باشد ، یعنی ارتفاع نت های موسیقی به ترتیب نزولی یا صعودی باشد .
در سبک موسیقی کلاسیک گام های موسیقی با استفاده از نیم پرده متساوی که طبق اعتدال مساوی تعریف شده است و فاصله های کوچکتر از نیم پرده در گام های موسیقی کلاسیک وجود ندارد .
البته در برخی از مناطق دنیا مانند موسیقی سنتی ایرانی ، عربی ، ترکی و … فاصله های کوچکتری ماننده ربع پرده به کار گرفته می شود .
به طور کلی ما در موسیقی دو نوع گام وجود دارد :
- گام های کروماتیک
- گام های دیاتونیک
گام های کروماتیک
گام کروماتیک ، با شروع هر نتی به فاصله نیم پرده ای ( نیم پرده دیاتونیک و کروماتیک ) درجه ها را رد می کند و در ادامه بالا میرود تا به هنگام اکتاو صوت برسد .
در واقع گام های کروماتیک 12 نت گام های غربی را شامل می شوند . یعنی نیم پرده ، نیم پرده جلو می رود تا به درجه سیزدهم گام به یک اکتاو برسد .
گام های کروماتیک نیز به دو صورت کروماتیک ملودیک و کروماتیک هارمونیک وجود دارد .
کروماتیک ملودیک
کروماتیک ملودیک در واقع از یک نوت به یک نوت دیگر به فاصله نیم پرده وجود دارد . ( ابتدا نیم پرده کروماتیک و پس از آن نیم پرده دیاتونیک می آید )
کروماتیک هارمونیک
کروماتیک هارمونیک در اصل یک نت به نتی دیگر به فاصله یک پرده وجود دارد . اکثر گام های موسیقی غربی زیر مجموعه این گام هستند .
در واقع فرق اصلی بین کروماتیک ملودیک و هارمونیک فاصله پرده های آن ها می باشد .
بیشتر بخوانید : معرفی ساز ساکسیفون
گام های دیاتونیک
گام دیاتونیک گامی می باشد که از 5 پرده و 2 نیم پرده تشکیل شده است و نیم پرده ها در این گام ، بیشترین فاصله را از یکدیگر دارند .
فاصله میان درجه ها و گام های دیاتونیک یکدست و هماهنگ نیست و الگو قرار گرفتن و جایگیری آن ها با هم متفاوت می باشد و دارای انواع و حالت های فراوانی است .
اگر بخواهیم بیشتر به آن بپردازیم می توان گفت در دو حالت کلی وجود دارند .
حالت اول گام هایی می باشد که فاصله بین درجه های متوالی آن ها ار فاصله دوگانه نیم پرده و پرده تشکیل شده است که در این حالت معمولا هر پرده درست دو برابر هر نیم پرده فرض می شود و هر اکتاو در واقع دوازده و نیم پرده دارد .
در حالت دوم گام های تشکیل شده جای یکی از فاصله های نیم پرده و یک پرده ( البته ممکن است در برخی مواقع یک و نیم پرده ) ، یا در کنار این دو حالت فاصله ، فواصل دیگری در بین درجه های خود داشته باشند .
انواع گام های دیاتونیک
گام های ماژور
در واقع گام های ماژور از 7 نت به علاوه ی تکرار نت اول در اکتاو تشکیل می شوند . ساده ترین گام در این حالت ، گام دو ماژور است که به ماژور طبیعی نیز معروف می باشد . گام ماژور به گام بزرگ نیز معروف هست .
در سازی مثل پیانو شما باید بدون نواختن کلید های سیاه که دیز و بمل هستن ، فقط با استفاده از کلید های سفید در این گام اجرا کنید .
گام های مینور
گام های مینور در اصل زیر مجموعه گام دیاتونیک است که درجه سوم آن نسبت به نت پایه گام دارای فاصله سوم کوچیک است . گام مینور نیز به گام کوچک نیز معروف می باشد .
ما در موسیقی غربی سه حالت گام مینور داریم که به شرح زیر می باشد :
- مینور تئوریک
- مینور هارمونیک
- مینور ملودیک
بیشتر بخوانید : سبک موسیقی کانتری
انواع گام های ماژور
- فا ماژور
- می بمل ماژور
- لا ماژور
- سی ماژور
- سل بمل ماژور یا فا دیز ماژور
- ر ماژور
- ر بمل ماژور یا دو دیز ماژور
- سل ماژور
- سی بمل ماژور
- لا بمل ماژور یا سل دیز ماژور
- می ماژور
- دو ماژور
انواع گام های مینور
- دو مینور
- لا مینور
- سی بمل مینور
- لا بمل مینور
- سل مینور
- فا دیز مینور
- فا مینور
- ر بمل مینور
- می مینور
- ر مینور
- می بمل مینور
- سی مینور
تمامی افرادی که در زمینه موسیقی فعالیت می کنند باید گام های موسیقی را بشناسند و فرق بین گام ها را بدانند ؛ چرا که کوچکترین اشتباهی باعث می شود که موسیقی از حالت اصولی و دقیق بودن خود خارج شود .
در اصل گام در موسیقی یکی از عوامل مهمی است که باعث می شود حالت های مختلف بی شماری در موسیقی شکل بگیرد .
شناخت گام در موسیقی بسیار امر مهمی است و افرادی که در موسیقی فعالیت دارند بدون شناخت گام در موسیقی نمی توانند قطعات موسیقی را بدستی خلق کنند .
یکی از اهداف ما در موزیک فارسی این است که با نگارش مطالب مفید در زمینه موسیقی ( تئوری موسیقی ، معرفی سبک های موسیقی و معرفی انواع ساز های موسیقی نظیر ساز های کوبه ای ، ساز های زهی ، ساز های بادی و … ) تا حد زیادی به آگاه سازی در هنر موسیقی کمک کنیم .
شما با اشتراک گذاری مطلب گام در موسیقی می توانید این تئوری مهم موسیقی را به اشتراک بزارید .
پایان مطلب گام در موسیقی
Great content! Keep up the good work!